Enkele handige tips

› Thor Central Info › M-Label Toegankelijkheid › Enkele handige tips
Communicatie

 

ENKELE BASISPRINCIPES

Hanteer correcte taal

  • Benoem personen met een handicap of chronische ziekte niet als mindervaliden, invaliden of andersvaliden.

  • Spreek niet over doofstommen, maar wel over doven en slechthorenden.

  • Ook doventolken en doventaal zijn niet correct: we hebben het over tolken Vlaamse gebarentaal, tolken Amerikaanse gebarentaal, ...


Zorg ervoor dat alles goed leesbaar is

  • Creëer voldoende contrast tussen tekst en achtergrond. Zwart-wit is bijvoorbeeld goed leesbaar, de combinatie groen-blauw niet.

  • Twijfel? Zet je tekst en achtergrond of afbeelding om in grijswaarden. Is alles dan nog leesbaar? Dan zit je contrast goed.

  • Plaats geen drukke foto of afbeelding achter je tekst. Dat is moeilijk leesbaar.

  • Werk met schreefoze letters. Die zijn beter leesbaar voor mensen met een leesbeperking. Toegankelijke lettertypes zijn bijvoorbeeld Arial en Calibri.

  • Vermijd onderlijning en cursivering.

  • Gebruik Arabische cijfers in plaats van ze voluit te schrijven. Dat leest vlotter.

  • Kies een voldoende groot lettertype.

  • Typ geen volledige woorden in hoofdletters. Die hebben geen duidelijk woordbeeld en zijn daardoor moeilijker leesbaar.

 

UITNODIGING EN INSCHRIJVING

  • Nodig je gasten uit en laat ze zich inschrijven via je (toegankelijke) website.

Let er op dat het inschrijvingsformulier ook toegankelijk is voor personen met een beperking – probeer het gebruiksvriendelijke Survey Monkey.

Informeer al bij de inschrijving naar bepaalde noden en wensen van je deelnemers.

  • Formuleer het bijvoorbeeld zo: “Heb je specifieke noden of wensen waarmee we rekening moeten houden? We horen het graag.” Voorzie dan ook een invulveld.

  • Pols bij lunch of diner naar mogelijke dieetvoorkeuren of voedselallergieën.

  • Vermeld behalve een telefoonnummer zeker een e-mailadres. Zo kunnen ook doven en slechthorenden gemakkelijk contact opnemen.

 

PRESENTATIES

  • Verlicht de zaal goed, zodat dove deelnemers hun tolk goed zien.

Herinner mensen die een vraag hebben voor een dove of slechthorende persoon eraan om zich tot de persoon zelf te richten. Niet tot de tolk.

Bezorg deze tips aan de sprekers:

  • Spreek op normale toon en in een gemiddeld tempo, tenzij de tolk vraagt om het trager te doen.

  • Volg de aanbevelingen rond leesbaarheid wanneer je je slides opstelt. Zorg ervoor dat de letters voldoende groot zijn: met als minimale puntgrootte 30.

  • Breng een presentatie alsof je ze níét zou tonen: beschrijf alle visuele info zoals afbeeldingen en tabellen. En licht alle informatie en tekst toe. Toon je een filmpje? Vat danvooraf of nadien samen wat er te zien is of was. Zo krijgen ook mensen met een visuele beperking er een beeld van.

  • Laat je video’s ondertitelen.

  • Reik je publiek een microfoon aan wanneer ze een vraag willen stellen. Zo hoort iedereen de bijdragen uit de zaal.

 

Extra voorzieningen

TOLKEN GEBARENTAAL

  • Een dove persoon brengt vaak zelf een tolk mee, maar niet altijd.

  • Krijg je de vraag om een tolk te voorzien?
        • Pols naar de voorkeuren van de deelnemer in kwestie.
        • Bepaal welke tolk(en) je nodig hebt.
        • Elk land heeft zijn eigen variant van gebarentaal, soms zelfs meerdere. In Vlaanderen is dat de Vlaamse gebarentaal. Daarnaast is de International Sign Language de meest courante – de meeste gebarentaalgebruikers begrijpen die.
        • Worden er sessies in verschillende talen gegeven? Dan heb je meerdere tolken nodig. Geeft de spreker zijn presentatie bijvoorbeeld in het Engels, en zijn de dove deelne- mers Vlaams? Dan moet de tolk kunnen vertalen van het Engels naar Vlaamse geba- rentaal en andersom.
        • Duurt een meeting langer dan 1,5 uur? Dan heb je sowieso 2 tolken nodig. De ene tolkt, terwijl de andere pauzeert. Zo blijft de kwaliteit van de vertalingen op niveau.

  • Vind je tolk gebarentaal in de database van het CAB (Vlaams Communicatie Assistentie Bureau voor Doven vzw). Klik op ‘Zoek een tolk’ en zoek op provincie (niet op plaats), taal of naam.

  • Is een of meer van je (internationale) sprekers doof?
    Overleg dan altijd met de spreker en zijn tolk hoe de presentatie zal verlopen: met stem (en in welke taal), in International Sign of in de eigen gebarentaal? In dat laatste geval heb je een tolk nodig die die gebarentaal kent en naar gesproken taal kan vertalen.

Zorg voor een goede ontvangst van de tolken:

  • Reserveer een geschikte plaats voor de tolk gebarentaal: naast de spreker of presentator. Zo kan de dove persoon in een oogopslag zowel de tolk als de presentator zien.

  • Verlicht de sprekers en tolk voldoende.

  • Bezorg de tolken op voorhand informatie zodat ze zich kunnen voorbereiden: de agenda, presentaties, achtergrondinfo, ...

  • Maak ook logistieke afspraken met de tolken, bijvoorbeeld over waar zij kunnen plaatsnemen.

  • Gaat het om een groot congres met veel dove deelnemers? Film de tolk dan en projecteer de beelden op een scherm.

  • Neem als organisator de kosten van een tolk voor jouw rekening. Dat is gebruikelijk. Tolken betalen (net als andere assistenten) ook geen deelname- of registratiekosten.

BOVEN- EN ONDERTITELING

  • Toon je op jouw congres audiovisueel materiaal? Ondertitel dat dan.

  • Overweeg om presentaties te voorzien van boventitels: je zet dan gesproken tekst en andere auditieve informatie om naar geschreven tekst. Begeleidende uitleg bij de presentatie kun je projecteren op een tekstbalk in of boven het decor.

  • Programmeer de onder- en boventiteling vooraf, geheel of gedeeltelijk.

  • Hang de tekstbalk niet te hoog.

  • Wees je ervan bewust dat gebarentaalgebruikers vaak gebarentaal verkiezen boven boven- en ondertiteling. Stem je keuze dus goed af met de deelnemers.

 

SCHRIJFTOLK

 
Een schrijftolk werkt – in tegenstelling tot een ondertitelaar – bijna altijd volledig live. Hij of zij typt alles wat er wordt gezegd en geeft informatie over sfeerbepalende geluiden (zoals gelach, stemnuances en omgevingsgeluiden). Die info verschijnt op een persoonlijk beeldscherm, een tekstbalk of via projectie op een groter scherm.
 

  • Overweeg een schrijftolk bij congressen waaraan (veel) doven en slechthorenden deelnemen. Niet alleen dove en slechthorende mensen waarderen dat. Een schrijftolk biedt ook andere deelnemers houvast.

  • Bezorg de schrijftolk op voorhand zoveel mogelijk informatie over de sprekers, en indien mogelijk ook de voorbereidingen voor een presentatie of panelgesprek.

  • Zoek je schrijftolk in de database van het CAB (Vlaams Communicatie Assistentie Bureau voor Doven vzw). Klik op ‘Zoek een tolk’ en zoek op provincie (niet op plaats), taal of naam.

 

BRAILLE, GROTE LETTERS EN DIGITALE DOCUMENTEN

Komen er blinde of slechtziende deelnemers naar je meeting of congres?

  • Bied hen een brailleversie of groteletterversie van je programmaboekje en/of presenta- ties aan.

  • Stel je presentaties eventueel op voorhand digitaal ter beschikking. Daarmee help je deelnemers met een visuele beperking, maar ook de tolken gebarentaal. Het is trouwens niet altijd mogelijk om alles naar braille of grote letter om te zetten. Bovendien kent niet iedereen braille. Zorg wel voor een toegankelijk document. Lees hier hoe je dat opstelt.